In 1862, toen de Finse schilderes Helene Schjerfbeck in Helsinki werd geboren, waren vrouwen in de kunsten nog een zeldzaamheid. Als dochter van een eenvoudige spoorwegbeambte, zonder enig contact met de kunstvaardige Finse bovenlaag, was haar pad naar de schilderkunst geenszins voorbestemd. En toch: al als kind toonde Schjerfbeck een groot schilderstalent, dat al vroeg werd erkend en met prijzen werd bekroond. Hoewel zij op vierjarige leeftijd een gebroken heup opliep, waardoor zij haar leven lang moeilijk kon lopen en soms ook niet naar school kon gaan, vond de jonge kunstenares haar weg naar de belangrijke ateliers van Helsinki. Reeds op 17-jarige leeftijd maakte Helene Schjerfbeck een werk dat na een tentoonstelling werd aangekocht door de Finse Kunstvereniging. Wat toen bijna ondenkbaar leek voor 17-jarige meisjes, slaagde de jonge vrouw en opende voor haar nieuwe deuren in de kunstwereld.
Na een verblijf in Parijs, dat haar inzicht gaf in een totaal andere wereld, vond Schjerfbeck niet echt haar weg terug in de Finse kunstscène. De Finse kunst, die in die tijd sterk beïnvloed werd door de nationale romantiek, beantwoordde slechts tot op zekere hoogte aan de stijl van Helene Schjerfbeck, die gekenmerkt werd door naturalisme en een gereduceerde stijl van schilderen zonder pracht en praal.
Vrouwen namen een belangrijke plaats in, zowel in het privé-leven van de Finse kunstenares als in haar werk. Haar motieven zijn meestal vrouwen van verschillende leeftijden. Schjerfbeck schilderde in de loop van haar leven ook ongeveer 80 zelfportretten. Zij trok zich niets aan van de schoonheidsidealen van die tijd en toonde zichzelf, evenals andere vrouwen, soms kwetsbaar en soms sterk, in vele levenssituaties. Mannen komen bijna nooit voor op haar foto's. Maar als ze dat wel doen, dan worden ze ook afgebeeld op een manier die in die tijd ongebruikelijk was voor een vrouwelijke kunstenaar. Onder haar werken, bijvoorbeeld, zijn schilderijen van gewonde soldaten. Een keuze van motief die vrouwen in de 19e eeuw slechts zeer zelden maakten.
Terwijl de jeugdjaren van Helene Schjerfbeck ondanks haar lichamelijke beperkingen in het teken stonden van reizen en leven in de grote stad, trok zij zich later steeds verder terug. Als alleenstaande vrouw, was zij verantwoordelijk voor de zorg van haar moeder. Later woonde zij met haar moeder tot het einde van haar leven in een afgelegen huis op ongeveer 30 kilometer van Helsinki. De gemengde gevoelens die Schjerfbeck voelde over haar afgezonderde leven zijn ook terug te vinden in haar werken. Van het naturalisme waar zij als jonge vrouw de voorkeur aan gaf, veranderde haar stijl naar een minimalistisch kleurenpalet naarmate zij ouder werd. De late werken worden gekenmerkt door enkele heldere lijnen die zonder veel detail een heel bijzondere sfeer neerzetten en altijd ook op subtiele wijze de innerlijke wereld van Helene Schjerfbeck verbeelden.
Als pionier van de kunst door vrouwen in het Noorden beleven de werken van Schjerfbeck een nieuwe renaissance. Sinds 2007 is haar kunst keer op keer internationaal tentoongesteld en in 2020 kwam er een bioscoopfilm uit over het leven en de opkomst van de buitengewone kunstenares.
In 1862, toen de Finse schilderes Helene Schjerfbeck in Helsinki werd geboren, waren vrouwen in de kunsten nog een zeldzaamheid. Als dochter van een eenvoudige spoorwegbeambte, zonder enig contact met de kunstvaardige Finse bovenlaag, was haar pad naar de schilderkunst geenszins voorbestemd. En toch: al als kind toonde Schjerfbeck een groot schilderstalent, dat al vroeg werd erkend en met prijzen werd bekroond. Hoewel zij op vierjarige leeftijd een gebroken heup opliep, waardoor zij haar leven lang moeilijk kon lopen en soms ook niet naar school kon gaan, vond de jonge kunstenares haar weg naar de belangrijke ateliers van Helsinki. Reeds op 17-jarige leeftijd maakte Helene Schjerfbeck een werk dat na een tentoonstelling werd aangekocht door de Finse Kunstvereniging. Wat toen bijna ondenkbaar leek voor 17-jarige meisjes, slaagde de jonge vrouw en opende voor haar nieuwe deuren in de kunstwereld.
Na een verblijf in Parijs, dat haar inzicht gaf in een totaal andere wereld, vond Schjerfbeck niet echt haar weg terug in de Finse kunstscène. De Finse kunst, die in die tijd sterk beïnvloed werd door de nationale romantiek, beantwoordde slechts tot op zekere hoogte aan de stijl van Helene Schjerfbeck, die gekenmerkt werd door naturalisme en een gereduceerde stijl van schilderen zonder pracht en praal.
Vrouwen namen een belangrijke plaats in, zowel in het privé-leven van de Finse kunstenares als in haar werk. Haar motieven zijn meestal vrouwen van verschillende leeftijden. Schjerfbeck schilderde in de loop van haar leven ook ongeveer 80 zelfportretten. Zij trok zich niets aan van de schoonheidsidealen van die tijd en toonde zichzelf, evenals andere vrouwen, soms kwetsbaar en soms sterk, in vele levenssituaties. Mannen komen bijna nooit voor op haar foto's. Maar als ze dat wel doen, dan worden ze ook afgebeeld op een manier die in die tijd ongebruikelijk was voor een vrouwelijke kunstenaar. Onder haar werken, bijvoorbeeld, zijn schilderijen van gewonde soldaten. Een keuze van motief die vrouwen in de 19e eeuw slechts zeer zelden maakten.
Terwijl de jeugdjaren van Helene Schjerfbeck ondanks haar lichamelijke beperkingen in het teken stonden van reizen en leven in de grote stad, trok zij zich later steeds verder terug. Als alleenstaande vrouw, was zij verantwoordelijk voor de zorg van haar moeder. Later woonde zij met haar moeder tot het einde van haar leven in een afgelegen huis op ongeveer 30 kilometer van Helsinki. De gemengde gevoelens die Schjerfbeck voelde over haar afgezonderde leven zijn ook terug te vinden in haar werken. Van het naturalisme waar zij als jonge vrouw de voorkeur aan gaf, veranderde haar stijl naar een minimalistisch kleurenpalet naarmate zij ouder werd. De late werken worden gekenmerkt door enkele heldere lijnen die zonder veel detail een heel bijzondere sfeer neerzetten en altijd ook op subtiele wijze de innerlijke wereld van Helene Schjerfbeck verbeelden.
Als pionier van de kunst door vrouwen in het Noorden beleven de werken van Schjerfbeck een nieuwe renaissance. Sinds 2007 is haar kunst keer op keer internationaal tentoongesteld en in 2020 kwam er een bioscoopfilm uit over het leven en de opkomst van de buitengewone kunstenares.
Pagina 1 / 1