Met de schilderij "Venus, vergezeld van nimfen en cupido's" uit het jaar 1633, combineert de schilder Francesco Albani de christelijke tradities van de Renaissance, een toonbeeld van wedergeboorte, met de classicistische opvattingen over zowel de Griekse als Romeinse kunstgeschiedenis en mythologie. Een baanbrekend muurschilderingconcept vormt de Bologna-school, een stijl van Italiaanse schilderkunst met een focus op classicisme en zijn erotische tot idyllische schijnbare figuur- en vormendiversiteit. Met het oog hierop is de figuratieve selectie van het schilderij opgewekt en poëtisch doordrongen van natuurlijke opgewektheid en gratie. Wat de kleurkeuze betreft, spreekt de afbeelding van de context van de Renaissance en zijn kleurrijke effect. Maar laten we de foto van naderbij bekijken.

Allereerst, wat de titel van de foto betreft, dit is precies in het kader van figuratie. Venus, de Romeinse godin van liefde en erotisch verlangen, ligt naakt en half naakt op een troonachtige rode leunstoel of bank. De centrale opstelling van centraal perspectiefontwerp wordt aangevuld met een fijne doek gemaakt van zwaar brokaat en hun eigentijdse lichaamsbouw benadrukt door het heersende schoonheidsideaal. In hun directe omgeving zijn Cupido's, dat wil zeggen gevleugelde veelvoudige representaties van de liefdesgod Eros, die ook de bijnaam Cupido draagt als een personificatie van erotische verlangens. Eros draagt echter ook een pijlkoker van pijlen naar de cupido in de Romeinse mythologie, die, wanneer hij in het hart wordt geraakt, de liefde van de betrokken persoon wekt. Zijn ondeugende en soms jongensachtige uiterlijk wordt concreet uitgedrukt in speelsheid en lijkt in veel opzichten op engelachtige voorstellingen uit de christelijke traditie. Net als Amor en Eros is Venus het Romeinse equivalent van de Griekse godin Aphrodite. Met haar voeten gestrekt, laat ze haar voeten pedicuren door een cupido. Drie nimfen daarentegen staan achter haar en zorgen voor haar haar. Haar zuster-achtige uiterlijk komt overeen in haar lichaam Venus, die hun werk volgt met een spiegel in de linkerhand. Nimfen zijn constante metgezellen van sommige goden, natuurgeesten en goden van lagere rang, die worden geassocieerd met bosjes, weiden, bronnen en andere aard. Filigraan, haar lichaam is ook gewikkeld in een doek die haar lichaam gedeeltelijk of volledig bedekt. Drie andere cupido's staan en zitten aan een tafel aan de linkerkant, waar ze sieraden en sierranden uitdelen als sieraden voor de godin, de nimfen uit een juwelenkist.

In de natuur zijn de figuren te vinden in een zuidelijk ogend weidebos, dat wordt omringd door talloze bomen (waarschijnlijk lariks en pijnbomen). In de rug natuurlijk opent het struikgewas en toont een berglandschap tijdens een opkomende of ondergaande zon. Iets in de schaduw zijn daarom achterste gebieden, gecentreerd op een fontein aan de rechterkant. Op de fontein staat een sculptuur van de Griekse herdersgod Pan, een gehoornd hybride schepsel gedragen door jongeren. Als een god van het bos en de natuur, ligt hij een blaasinstrument aan het spelen op hun handen. Als een stilleven zijn naast de sieraden voor Venus op de voorgrond twee karaffen en een kom zilver met zoete lekkernijen. De afgedankte pijlkoker, evenals de pijlen en bogen van de kleine cupido's liggen ook aan de linker voorkant van het gras. Door het invallende licht dat vanuit de linkerbovenhoek komt, ziet de huid van Venus en de nimfen er bijna wit uit. Daarentegen fascineert de omgeving met puur natuurlijke kleuren die gebaseerd zijn op de realiteit. Als de kapen van de nimfen in oker en bruin relatief gereserveerd en discreet zijn, verwijst de troon met zijn rode glans naar de religieuze band van periodiek-typische schilderijen uit de Renaissance. Hier presenteert de kleur de Heilige Geest evenals het bloed van de martelaren. Blauw, aan de andere kant, in de vorm van het ultramarijn, was van goud in waarde en vertegenwoordigt het hemellichaam en de heerschappij. In combinatie met de huid van de witte godin wordt de zuiverheid van het oneindige opnieuw onderstreept.

Verbluffend ontworpen in termen van kleur, het beeld speelt met de schoonheid van vrouwelijke lichamen, die kan worden gelijkgesteld met universele liefde door de godin Venus als een symbool van vrouwelijke gratie. De speelsheid van de verliefdheid van de adolescent wordt gestopt in zijn nabijheid evenals het natuurlijk opkomende verlangen. In plaats daarvan wordt Venus geëerd als de belichaming van liefde, die zich uitstrekt tot verering als ouder. Liefde is het centrum.

---

Venus bediend door nimfen en cupido's · Francesco Albani
Prado, Madrid, Spain / Bridgeman Images